Балаларға арналған ертегілер
Қазіргі психологтар ертегілерге құмар бала ертегілерді ұнатпайтын және ғажайыптарға сенбейтін балаға қарағанда әлемге жақсы бейімделеді деп пайымдайды. Қалай дұрыс таңдау жасауға және әңгімелерге деген сүйіспеншілікті оятуға болады?
Ертегілер жайында айтар болсақ, олардың көптеген сюжеттері жазу пайда болғанға дейін ғана емес, сонымен қатар қазіргі еуропа тілдері пайда болғанға дейін құрастырылғаны белгілі, сондықтан бастапқыда ертегі халық ауыз әдебиетінің жанры болған.
Сонымен қатар, психологтар ертегі сияқты жанр қазіргі балалар үшін аса қажет екеніне сенімді. Бала бүгінде жалпы жағымсыз әлеуметтік сенім жағдайында өмір сүріп жатыр. Ол барлық жерде бар, және көптеген балалар болашақ жаман болады деп болжап, оқиғалардың дәл осылай өзгеруін бағдарламалайды.
Авторлардың балаларға арналған жақсы ертегілері кішкентай оқырманды баурап алатын ерекше сиқырлы әлеммен, ерекше кейіпкерлерімен және әдеби тілімен ерекшеленеді.
Ертегіде не маңызды?
Ертегінің соңы – бұл ертегі үшін өте маңызды! Бұл кішкентай бүлдіршіннің дамуына қажетті оң көзқарасты белгілейді. Сонымен қатар кез келген ертегіде әрдайым сынақтар болады және оларды жеңуге көмектесетін көмекшілер болады. Бала үшін оны тек қиындықтар ғана емес, сонымен бірге қиындықтардан өтуге көмектесетін достар да болатынын білген өте маңызды. Ертегі сізге осындай көмекті қалай алуға болатындығын айтады, оны да үйрену керек.
Ертегілердің көмегімен баланың эмоционалды интеллектісі де дамиды. Ертегіге әуес кішкентай балалар құрдастарымен де, үлкендермен де жақсы қарым-қатынас жасайды. Ол әртүрлі рөлдерге кіре алады, өзін басқа адамның орнына қоя алады, өзі ойын ойлап тауып, басқа балалардың ойындарына оңай кіре алады.
Ертегіні қалай таңдауға болады?
Жануарлар туралы ертегілерден бастаған дұрыс. Тым кішкентай оқырмандарға соңы қайғылы аяқталатын Бауырсақ ертегісін айтпай-ақ қойған дұрыс. Немесе соңын жақсы аяқталатындай етіп өзгертіп, оқып берсеңіз болады.
Ересек балаларға «Күлбике», «Сұлу мен Құбыжық», «Етік киген мысық» және т.б қиял-ғажайып ертегілер ұнайды. Ал кейінірек ертегіге әуес балақайлар мүмкін Андерсен сияқты авторлардың ертегілерінен ләззат ала алады.
Ең кішкентай бүлдіршіндерге арналған ертегілердегі танымал жансыз кейіпкерлер бекер емес. Баланың ойы сиқырлы. Ол ертегіге шын сенеді!
Ертегінің тағы бір артықшылығы – ертегіні оқыған кезде ересек адам мен бала арасында қарым-қатынас іске асады. Уайымдау – адамдар арасындағы түсіністіктің кілті. Мұндай қарым-қатынас жасай отырып оқуды қашан бастау керектігі баланың сөйлеу дағдыларының дамуына байланысты, ал бұл дағдының даму деңгейі жағынан балалар әртүрлі болады.
